ABD-Çin Ticaret Savaşı Yeniden Alevleniyor ABD Başkanı Donald Trump, 1 Kasım 2025 tarihinden itibaren Çin menşeli ürünlere mevcut tarifelere ek olarak yüzde 100 oranında gümrük vergisi uygulanacağını duyurdu. Bu açıklama ile birlikte, "kritik yazılım" kategorisindeki ürünlerin ihracatına yönelik kısıtlamaların da getirileceğini belirtti.
Trump'ın Açıklamaları ve Sebepler
Trump, bu kararı Çin’in bazı stratejik hammadde ve teknoloji ürünlerine yönelik yeni ihracat kısıtlamalarını yürürlüğe koyması ile bağlantılı olarak değerlendirdi. Çin’in bu davranışını "düşmanca bir hamle" olarak nitelendiren Trump, alınan önlemler karşısında ABD'nin haklarını koruma hakkına sahip olduğunu vurguladı.
Sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, Trump, “1 Kasım'dan itibaren Çin, birçok üründe ihracat kontrolü uygulamasına geçecek” ifadelerini kullandı. Bunun, yalnızca Çin’e has olmadığını, küresel ticarette benzeri görülmemiş bir durum olduğunu iddia etti. Bu gelişmenin, ABD'nin ulusal güvenliğine tehdit oluşturabilecek boyutlara ulaşabileceğini savunan Trump, tarifelere ek olarak yüzde 100 gümrük vergisi uygulanacağını bildirdi.
Piyasalardaki Yansımalar ve Ekonomik Etkiler
Trump’ın bu açıklamaları, finansal piyasalarda önemli bir sarsıntıya yol açtı. Hisse senedi endekslerinde belirgin bir düşüş gözlemlenirken, yatırımcıların bu duruma ilişkin endişeleri arttı. Yeni tarifelerin yürürlüğe girmesi durumunda, Çin’den ithal edilen birçok ürünün maliyetlerinin yükseleceği kaydedilmekte.
Teknoloji, elektronik ve ara malları gibi sektörlerdeki şirketler, bu gelişmelerden ciddi şekilde etkilenebilir. Özellikle, yüksek vergi oranları ve ihracat kısıtlamaları, hem üretim süreçlerini hem de maliyet yapılarını zorlayabilir. Bunun yanı sıra, ABD’nin kritik yazılımlar üzerine getireceği kısıtlamalar, teknoloji işbirlikleri ve tedarik zinciri ilişkileri açısından büyük yıkımlara yol açabilir.
Uzmanlar, bu durumun uzun vadede iki ülke arasındaki ticari ilişkileri daha da gerilmesine ve piyasalarda belirsizliğe yol açacağına dikkat çekiyor.
Şu ana kadar Çin yönetiminden bu açıklamalara dair resmi bir cevap gelmedi. Ancak Çin medyası ve devlet kurumları, daha önce benzer ihracat kontrolleri uygulayacaklarını ve stratejik kaynaklar üzerindeki denetimlerini artıracaklarını açıklamıştı. Bu durum, Çin’in ticaret politikalarının daha korumacı bir hal alabileceğini gösteriyor. Özellikle enerji ve yarı iletkenler gibi kritik sektörlerde yapılacak müdahaleler, global tedarik zincirlerini etkileyebilir.
Çin'in Olası Tepkileri
Çin’in tepkisi, muhtemelen misilleme tarifeleri veya ek diplomatik önlemler şeklinde kendini gösterebilir. Bu durumda, ABD ile olan ticaret ilişkileri bambaşka bir boyuta geçme riski taşıyor. Geçmişte benzer durumlarda, Çin ekonomisinin de etkilenmemesi için karşı önlemler alması söz konusu olmuştu. Bu tür tedbirler ise, iki ülke arasındaki gerginliği artırabilir ve ticaret savaşının daha da tırmanmasına neden olabilir. Ticaretin yanı sıra, uluslararası ilişkilerin de seyrinin değişmesi muhtemel. Örneğin, bazı uluslararası organizasyonlarda Çin’in pozisyonunu güçlendirecek hamleler yapması veya diğer ülkeleri kendi yanına çekme çabaları gözlemlenebilir. Tüm bu faktörler, ticaret dengesinin yanı sıra siyasi dengenin de etkileneceğini düşündürüyor.
Sonuç: Ticaret Dengeleri Değişiyor
Eski ABD Başkanı Trump’ın 1 Kasım’dan itibaren Çin mallarına yüzde 100 ek gümrük vergisi uygulama kararı, uluslararası ticaret dinamiklerini sarsacak boyutta. Bu yeni gelişme, ticaret savaşının daha da alevlenmesine ve iki ülke arasında ekonomik gerilimlerin artmasına zemin hazırlıyor. Bununla birlikte, kritik yazılımlara getirilen ihracat kontrolleri, ABD’nin teknoloji alanındaki rekabetçiliğini koruma çabası olarak değerlendiriliyor. Bu durum, sadece şirketler ve tüketiciler için değil, aynı zamanda uluslararası piyasalarda da önemli değişimlere neden olabilir. Ekonomik etkileri, bütün sektörlerdeki dinamiklerin yeniden şekillenmesine neden olabilecek düzeyde kaygı yaratıyor. Piyasalar ve ilgili hükümetler, bu gelişmeleri dikkatle izleyip, buna göre stratejiler geliştirme çabasına gireceklerdir.
