İstanbul Planlama Ajansı (İPA), Ekim 2025 tarihi itibarıyla İstanbul'un yaşam maliyetleri üzerine kayda değer bilgiler sunan bir rapor yayınladı. Yapılan araştırma, şehirdeki yaşam maliyetlerinin son bir yılda dikkate değer bir artış yaşadığını gözler önüne seriyor. Geçen yılın aynı dönemine göre, yaşam maliyetleri %42,30 oranında yükselerek, dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam giderinin 104 bin 927 liraya ulaştığı tespit edildi. Bu durum, İstanbul'daki konut, ulaşım, gıda ve diğer temel ihtiyaç maddelerinin hızla pahalılaşmakta olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
YAŞAM MALİYETLERİNDEKİ DEĞİŞİM
Yıllık bazda yaşanan bu artış, İstanbul'da yaşam maliyetlerinin ciddi bir şekilde yükseldiğini göstermekte. Bu durum, hem mevcut ekonomik şartların etkisiyle hem de şehrin genel enflasyon oranının artmasıyla doğrudan bağlantılı. Ailelerin günlük harcamaları, artan fiyatlarla birlikte her geçen gün daha fazla etkileniyor. Özellikle konut kiraları ve gıda fiyatlarındaki sert yükseliş, ailelerin bütçelerini zorlamakta ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemekte. Bu nedenle, konuyla ilgili hazırlanan rapor, İstanbul'daki yaşam standartlarının sürdürülebilirliğinin sorgulanmasına sebep oluyor.
AYLIK ARTIŞIN ANALİZİ
Ekim ayında, yaşam maliyetlerinde bir önceki aya göre %2,82 oranında bir artış yaşandı. Bu artış, İstanbul'daki fiyatların sürekli bir yükseliş trendinde olduğunu ve piyasalardaki istikrarsızlığın bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Bu durum, tüketici harcamalarını doğrudan etkileyerek, pek çok aile için maddi yükümlülüklerin artmasına yol açmakta. Özellikle dar gelirli aileler, bu artışlar karşısında zorluk yaşarken, orta ve üst gelir grubundaki aileler için de bu durum bir tehdit unsuru haline gelmekte. İPA'nın verileri, geçmiş dönemlerle karşılaştırıldığında bu tür artışların devam ettiğini ve kısa vadede bir iyileşme beklemenin zor olduğunu ortaya koyuyor.
2025 yılının başlarında, İstanbul'da yaşam maliyetleri önemli bir artış göstermiş durumda. Ocak ayında belirlenen rakam, 82 bin 880 lira olarak duyurulmuştu. Ancak yılın ilerleyen on ayında bu maliyetlerin yüzde 26,6 oranında yükselmesi dikkat çekici bir gelişme olarak öne çıkıyor. Bu artış, şehirde yaşanan enflasyonist etkilerin, bireylerin günlük hayatta karşılaştıkları zorlukları artırdığını gösteriyor. Artan yaşam standartları, insanları harcamalarını kısıtlamaya yönlendiriyor.
Mali Zorluklar ve Gıda Fiyatları
Çoğu ailenin harcamalarında gıda maddeleri kritik bir rôle sahipken, fiyatlardaki artışlar bu alanda da derin bir etki yaratmış durumda. Temel gıda ürünlerinin yanı sıra enerji giderleri de artış gösteriyor. Alım gücünün azalması, ailelerin özellikle gıda harcamaları üzerinde kısıtlamalar yapmalarına yol açıyor. İnsanlar, market alışverişlerinde daha dikkatli davranmak zorunda kalarak, bütçelerini yönetmeye çalışıyorlar. Neredeyse her ürünün fiyatında yaşanan artış, tamamen temel ihtiyaç maddelerinin sürdürülebilirliğini tehlikeye atıyor.
Artan Yaşam Maliyetlerinin Sosyal Yansımaları
Ekonomik zorluklar sadece bireysel olarak değil, restoranlar ve yerel işletmeler gibi daha geniş bir düzeyde de hissedilmektedir. Tüketicilerin arttırılan maliyetler nedeniyle daha az harcama yapma eğilimleri, birçok işletmeyi zor durumda bıraktı. Bu durum, esnaf için işlerin giderek zorlaşmasına ve bazılarının iflas etmesine sebep olabilir. Sosyal refah, artan yaşam maliyetleri sebebiyle ve kısıtlanan harcamalar nedeniyle ciddi bir tehdit altındadır. Tüketicilerin hem temel ihtiyaçlarındaki, hem de eğlence ve hobi harcamalarındaki kısıtlamalar, ekonomik durumun daha da kötüleşmesine neden olabilir.
Ailelerin Ekonomik Planlamalarının Yeniden Değerlendirilmesi
Artan maliyetler karşısında, ailelerin bütçelerini yeniden değerlendirmek zorunda kalmaları kaçınılmaz bir durum haline geldi. Aileler, harcama kalemlerini gözden geçirerek, bu zor dönemi atlatmaya çalışıyorlar. Tasarruf yapma yöntemleri, uzun vadeli planları etkileyerek, genel ekonomik dengeyi sarsabilir. İnsanlar sadece günlük ihtiyaçlarıyla ilgili değil, geleceğe yönelik sağlam bir ekonomik yapı oluşturma konusunda şimdiden plan yapmaya başladılar. Bu durum ekonomideki duraklama ve belirsizlik, insanların tasarruf alışkanlıklarını köklü bir biçimde gözden geçirmelerine neden oluyor.
