Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) resmi blogu Merkezin Güncesi'nde yayımlanan analizde 2025 yılında yabancı para mevduatındaki nominal artışın önemli etkenleri arasında parite ve altın fiyatlarındaki artışın etkisi vurgulandı. TCMB'nin Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü'nde görevli uzmanlar Didem Güneş, Ayşe Karasoy ve Oğuzhan Evli tarafından hazırlanan "Yabancı Para Mevduatta Son Dönem Gelişmeler" başlıklı inceleme, bankanın blog platformunda kamuoyuyla paylaşıldı.
Yabancı Para Mevduatında Artışın Sebepleri
Analizde, yabancı para (YP) mevduatının Türkiye'nin para politikasının etkinliği ve finansal istikrarı açısından önemli göstergelerden biri olduğu ifade edildi. Bu bağlamda, Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarının sonlandırılması, avro/dolar paritesindeki artış ve altın fiyatlarında yaşanan dalgalanmaların, YP mevduatındaki artış üzerinde belirleyici faktörler olduğu belirtildi. Analiz, YP mevduatının seyrinin son dönemde nasıl bir gelişim gösterdiğini detaylandırıyor.
KKM ve YP Mevduatının Değeri
Ağustos 2023 itibarıyla KKM hesaplarının zirveye ulaştığını belirten analizde, KKM ve YP mevduat toplamının 340 milyar doları aştığı ifade edildi. Gelecek dönemde ise sıkı bir para politikası uygulaması ve destekleyici makroihtiyati politikaların, tasarruf sahiplerinin Türk Lirası (TL) tercihlerini olumlu yönde etkilediği vurgulandı. 2024 yılının sonuna gelindiğinde, KKM ve YP mevduat toplamının 221 milyar dolara düştüğü, ancak son süreçte yeniden artış göstererek 242 milyar dolara ulaştığı aktarıldı.
Yerli Mevduatın Artışında Altın ve Parite Etkisi
Raporda şu bilgilere değinildi: 2024 yıl sonunda YP mevduatının 188 milyar dolardan 238 milyar dolara çıkarak 50 milyar dolarlık bir artış kaydettiği, bunun 31 milyar dolarının altın mevduatından, 15 milyar dolarının avro cinsinden mevduattan, geri kalan kısmın ise ABD doları ve diğer döviz hesaplarından kaynaklandığı bildirildi. 2025 yılında YP mevduatındaki nominal artışın büyük bölümünün parite ve altın fiyatlarındaki artışlar tarafından yönlendirildiği ifade edildi. Örneğin, altın fiyatı 2024 yılı sonunda 2.600 dolar seviyesindeyken, 17 Ekim itibarıyla 4.500 dolara çıkmış, ardından 30 Ekim'de 4.000 dolara gerilemiştir. Aynı zamanda, avro/dolar paritesi 1,04'ten 1,16 seviyesine yükselmiştir. Tüm bu gelişmeler, YP mevduattaki 50 milyar dolarlık nominal artışın, parite ve fiyat etkilerinden arındırıldığında 19 milyar dolarla sınırlı kaldığını ortaya koymaktadır.
Altın Mevduatındaki Yükseliş
Analizde, altın mevduatının artışını etkileyen unsurlar arasında, küresel altın fiyatındaki yükselişin de yatırımcıların tercihlerini etkilemesine dikkat çekildi. Özellikle eylül ve ekim aylarında altının getirisinin diğer yatırım araçlarının üzerinde olduğu dönemlerde, yatırımcıların altına yönelimi artmıştır. Verilere göre, altın mevduatında fiyat etkisinin yanı sıra ton bazında da belirgin bir büyüme yaşandığı ifade edilmiştir. Altın mevduatı, 2024 yılından bu yana toplamda yaklaşık 76 ton artmış olup, yerel fiyatlarla bu artış 6,5 milyar dolar değerine karşılık gelmektedir. Bu artışın önemli bir kısmı ise son iki ayda kaydedilmiştir.
