Kazım Koyuncu'nun "Uy Aha" Şarkısına Telif Suçlamaları Sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımlar, bazen beklenmedik hukuki sorunları da beraberinde getirebiliyor. Trabzon ve Adana'daki iki vatandaş, ünlü sanatçı Kazım Koyuncu'nun "Uy Aha" adlı şarkısını kullanarak yaptıkları paylaşımlar nedeniyle, şarkıcının mirasçıları tarafından suçlamalarla karşı karşıya kaldılar. Her iki durum için de 50 bin TL tazminat talep edilirken, uzmanlar durum hakkında "ticari bir amaç yoksa cezai yaptırım uygulanamaz" görüşünü ortaya koydular.
Sosyal Medyada Telif Kargaşası
Kazım Koyuncu’nun 2005 yılında yayımlanan "Uy Aha" isimli şarkısı, sosyal medya platformlarında son günlerde sıklıkla gündeme gelmeye başladı. Trabzon’un Ayasofya Mahallesi'nde yaşayan Salim Kalfa, 15 Haziran tarihinde sosyal medya hesabında 1 dakikalık bir video paylaşımı yaptı ve bu görüntüye Koyuncu'nun ünlü parçasını ekledi. Ne yazık ki, bu eylem, Koyuncu’nun kardeşi tarafından Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 71. maddesi kapsamında suç duyurusuna dönüştü. Mirasçı, Kalfa’dan "manevi, mali ve bağlantılı haklara tecavüz" gerekçesiyle 50 bin TL tazminat talep etti.
Adana’da Bir Diğer Telif İddiası
Adana'da benzer bir durum yaşandı. Öğretmen Kadir Can Uslu, Portakal Çiçeği Karnavalı için hazırladığı görsellere "Uy Aha" parçasını ekleyip TikTok üzerinde paylaşınca, şarkıcının mirasçıları tarafından telif talebinde bulunuldu. Uslu, bu süreçte savcılığa ifade vermek için polis merkezine çağrıldı. Uslu, yaşananları anlamakta zorluk çektiğini ve kendisini haksız yere hedef alındığını düşündüğünü belirtti.
Öğretmen Uslu’nun Tepkisi
Polisteki ifadesinin ardından konuşan Kadir Can Uslu, durumun mantığının olmadığını vurguladı: "Herkes sevdiği sanatçının müziğini yüklüyor. O zaman binlerce kişiye ceza kesmeleri gerekir. Kazım Koyuncu sevdiğimiz bir sanatçı; mezarını ziyaret etmişliğim var. Benden 50 bin lira talep ediyorlar." Aynı zamanda sosyal medya platformlarının, telifli müziklere ilişkin daha iyi anlaşmalar yapması gerektiğini savundu. "İnsanlar neyin telifli olduğunu bilmiyor" diyerek eleştiride bulundu.
Uzman Görüşleri ve Gelecek
Bu olaylar sonrası hukuki uzmanlar, sosyal medya kullanıcılarının telif hakkı konusundaki bilgisizliklerinin ciddi sorunlara yol açabileceğini belirttiler. Uzmanlara göre, birçok kişi müzik parçalarını paylaştığında bunun telif hakkına aykırı olup olmadığını sorgulamıyor; bu nedenle hukuki süreçler kaçınılmaz hale geliyor. Ticari bir maksat gütmeksizin yapılmış olan paylaşımların cezai yaptırımlara tabi olmayabileceği ifade ediliyor. Öte yandan, platformların bu konudaki yükümlülüklerinin önemine dikkat çekilerek, sosyal medyanın daha sorumlu bir şekilde kullanılmasının gerekliliği vurgulanıyor.
Konu hakkında yorum yapan Avukat Nazan Akça, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun cezai düzenlemeleriyle ilgili olarak 71. maddeyi gözler önüne serdi. Akça, özellikle durumun ticari amacının olup olmadığını vurguladı. Bunun yanı sıra, vatandaşların kişisel kullanıma yönelik müzik paylaşımında sorun yaşamadıklarını belirtti.
Ticari Kazanç Olmadığında Telif Yok
Avukat Akça, vatandaşların kişisel eğlence amaçlı müzik paylaşımlarının genel olarak yasalara aykırı olmadığını ifade ediyor. Eğer bu tür paylaşımlar, herhangi bir ticari kazanç amacı gütmüyorsa, başlarına hukuki bir sorun açılmayacağına dikkat çekti. Aksi durumda, yani ticari bir kazanç söz konusu olduğunda, telif hakları devreye girebilir. Akça’nın bu açıklaması, şarkı mırıldanan bireylerden bile telif alınması gerekeceği durumunu gündeme getiriyor. Yani, böyle bir durumda toplumun geniş bir kesiminde cezai yaptırım uygulanması gerekecek ki bu da pratikte imkansız görünüyor.
Sosyal Medyada Telif Problemi
Son dönemde sosyal medyada yaşanan telif ile ilgili tartışmalar, kullanıcılar arasında belirsizlik yaratmaya devam ediyor. Kullanıcıların, sosyal medya platformlarının telif anlaşmalarına dayanarak yaptığı paylaşımlar, yeni hukuki sorunları da beraberinde getirmekte. “Telif sorumluluğu kimde?” sorusu, sosyal medya kullanıcıları arasında sıkça tartışılan bir konu haline geldi. Trabzon ve Adana'daki süreçlerin nasıl sonuçlanacağı merakla bekleniyor. Telif haklarıyla ilgili ceza davaları, sosyal medya içerik üreticilerinin dikkate alması gereken hususlar arasında. Sosyal medya paylaşımlarında telif haklarına dikkat etmek, kullanıcıların ileride karşılaşabilecekleri sorunları en aza indirebilir.
